Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2007 – 2013 – opis i realizacja
Inwestycja zrealizowana w ramach POiIŚ 2007-2013
POIiŚ - Informacje o programie
Decyzją z dnia 7 grudnia 2007 r. Komisja Europejska zatwierdziła Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2007 – 2013. To zwieńczenie wielomiesięcznych prac nad przygotowaniem największego w historii Unii Europejskiej programu. Wielkość środków unijnych zaangażowanych w realizację programu wynosi prawie 28 miliardów euro, co stanowi ok. 42% całości środków polityki spójności w Polsce.
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko jest największym, z punktu widzenia dostępnych środków, Programem Operacyjnym. Ze środków Unii Europejskiej będzie pochodziło 27 848,3 mln euro (w tym ze środków Funduszu Spójności – 21 511,06 mln euro (77%) oraz Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego – 6 337,2 mln euro (23%).
W ramach programu realizowanych będzie 15 priorytetów:
- Gospodarka wodno-ściekowa – 3 275,2 mln euro (w tym 2 783,9 mln euro z FS);
- Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi – 1,430,3 mln euro (w tym 1,215,7 mln euro z FS);
- Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska – 655,0 mln euro (w tym 556,8 mln euro z FS);
- Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska – 667,0 mln euro (w tym 200,0 mln euro z EFRR);
- Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych – 105,6 mln euro (w tym 89,9 mln euro z EFRR);
- Drogowa i lotnicza sieć TEN-T – 10 548,3 mln euro (w tym 8 802,4 mln euro z FS);
- Transport przyjazny środowisku – 12 062,0 mln euro (w tym 7 676,0 mln euro z FS);
- Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe – 3 465,3 mln euro (w tym 2 945,5 mln euro z EFRR);
- Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna – 1 403,0 mln euro (w tym 748,0 mln euro z FS);
- Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii – 1 693,2 mln euro (w tym 974,3 mln euro z EFRR);
- Kultura i dziedzictwo kulturowe – 576,4 mln euro (w tym 490,0 mln euro z EFRR);
- Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia – 411,8 mln euro (w tym 350,0 mln euro z EFRR);
- Infrastruktura szkolnictwa wyższego – 588,2 mln euro (w tym 500,0 mln euro z EFRR);
- Pomoc techniczna - Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego – 220,9 mln euro (w tym 187,8 mln euro z EFRR);
- Pomoc techniczna - Fundusz Spójności – 462,9 mln euro (w tym 393,5 mln euro z FS).
Wielkość środków przeznaczonych na gospodarkę wodną przedstawia się następująco:
Wkład Wspólnoty |
Wkład krajowy (środki publiczne) w mln euro |
Ogółem |
556,8 |
98,2 |
655,0 |
Zarządzanie
Prace nad przygotowaniem PO „Infrastruktura i Środowisko” koordynowało Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, które jako Instytucja Zarządzająca (IZ) programem, jest odpowiedzialne za jego przygotowanie, nadzorowanie i kontrolowanie procesu jego realizacji. Za zarządzanie priorytetami dotyczącymi ochrony środowiska odpowiedzialne jest Ministerstwo Środowiska jako Instytucja Pośrednicząca (IP). Ta z kolei, może przekazać część obowiązków do Instytucji, która będzie zajmować się wdrażaniem Programu.
III Oś Priorytetowa POIiŚ "Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska"
Instytucją Wdrażającą (IW) dla III Osi Priorytetowej POIiŚ "Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska" jest Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
W dniu 29 sierpnia 2006 r. Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej podpisał z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Porozumienie w sprawie zasad współpracy przy realizacji Pomocy technicznej na przygotowanie dokumentacji wnioskowej dla przedsięwzięć Priorytetu III „Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska” Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013. w celu pozyskania środków finansowych pochodzących z funduszy unijnych (Memorandum Finansowe2002/PL/16/P/PA/013) na opracowanie dokumentacji technicznej dla przedsięwzięć III Priorytetu Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.
Z dniem 31.12.2010 roku zostało zakończone.
Realizując Porozumienie, Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej przygotował część dokumentacji do wniosków o dofinansowanie z Funduszu Spójności dla projektów z zakresu gospodarki wodnej zatwierdzonych przez Ministra Środowiska w dniu 29 listopada 2006 r.
Projekty z zakresu gospodarki wodnej zostały umieszczone na Liście projektów indywidualnych dla Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013. Wpisanie inwestycji do wykazu indywidualnych projektów kluczowych, w tym dużych jest warunkową deklaracją jego realizacji i związane jest z zarezerwowaniem środków w ramach budżetu programu na realizację projektu. Projekty te nie będą zatem podlegały późniejszej procedurze konkursowej i nie będą konkurowały o środki z pozostałymi projektami.
Cele III Osi Priorytetowej
Główny cel osi priorytetowej
Zapewnienie odpowiedniej ilości zasobów wodnych na potrzeby ludności i gospodarki kraju oraz minimalizacja skutków negatywnych zjawisk naturalnych, przeciwdziałanie poważnym awariom, zapewnienie dobrego stanu wód przybrzeżnych, a także wzmocnienie procesów decyzyjnych poprzez zapewnienie wiarygodnych informacji o stanie środowiska uzyskiwanych w ramach monitoringu środowiska.
Cele szczegółowe osi priorytetowej:
- zwiększenie ilości zasobów dyspozycyjnych niezbędnych dla ludności i gospodarki kraju oraz stopnia bezpieczeństwa przeciwpowodziowego i przeciwdziałania skutkom suszy,
- zwiększenie naturalnej retencji dolin rzecznych z zachowaniem dobrego stanu ekologicznego,
- zwiększenie ochrony przed skutkami zagrożeń naturalnych oraz przeciwdziałanie poważnym awariom, usuwanie ich skutków i przywracanie środowiska do stanu właściwego oraz wzmocnienie wybranych elementów systemu zarządzania środowiskiem,
- usprawnienie monitoringu stanu środowiska i poprawa dostępu do informacji w celu wzmocnienia procesów decyzyjnych w ochronie środowiska.
Cel osi priorytetowej będzie realizowany poprzez:
- zwiększenie ochrony przed skutkami zagrożeń naturalnych poprzez właściwą konserwację istniejących obiektów ochrony przeciwpowodziowej, budowę polderów, suchych zbiorników, przebudowę i modernizację wałów przeciwpowodziowych,
- przeciwdziałanie poważnym awariom i poprawę stanu bezpieczeństwa technicznego istniejących obiektów, w tym zbiorników i stopni wodnych, a także innych urządzeń okresowo piętrzących wodę,
- budowę i modernizację infrastruktury służącej oczyszczaniu i odprowadzaniu wód opadowych i roztopowych do morza,
- modernizację i budowę nowych zbiorników wielozadaniowych piętrzących wodę (zgodnie z wytycznymi KE),
- zwiększanie naturalnej retencji dolin rzecznych z zachowaniem równowagi stanu ekologicznego i technicznego rzek, m.in. poprzez odtwarzanie starorzeczy, zalesianie i zakrzewianie, wykorzystywanie zdolności retencyjnych naturalnych terenów zalewowych i podmokłych, jako działań będących elementem dużych projektów,
- opracowanie dokumentów planistycznych – planów gospodarowania wodami i programów działań oraz planów ochrony przeciwpowodziowej – wynikających z ustawy Prawo wodne, ramowej dyrektywy wodnej i dyrektywy w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim,
- wzmocnienie systemu wytwarzania i udostępniania informacji o środowisku niezbędnych dla procesów decyzyjnych w ochronie środowiska poprzez usprawnienie monitoringu środowiska.
Beneficjenci
Beneficjenci działania 3.1 Retencjonowanie wody i zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego:
- Regionalne zarządy gospodarki wodnej,
- Wojewódzkie zarządy melioracji i urządzeń wodnych,
- Jednostki samorządu terytorialnego i ich związki,
- Podmioty świadczące usługi z zakresu zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego,
- PGL Lasy Państwowe i jego jednostki organizacyjne,
- Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej.
Beneficjenci Działaniea 3.2: Zapobieganie i ograniczanie skutków zagrożeń naturalnych oraz przeciwdziałanie poważnym awariom
- Komenda Główna oraz komendy wojewódzkie Państwowej Straży Pożarnej,
- Główny Inspektorat Ochrony Środowiska i wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska,
- PGL Lasy Państwowe oraz jego jednostki organizacyjne,
- Urzędy morskie,
- Morska Służba Poszukiwania i Ratownictw,
- Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
Beneficjenci działania 3.3: Monitoring środowiska
- Główny Inspektorat Ochrony Środowiska,
- Wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska,
- Regionalne zarządy gospodarki wodnej,
- PGL Lasy Państwowe oraz jego jednostki organizacyjne,
- Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej.