Plany Gospodarowania Wodami oraz Plany Zarządzania Ryzykiem Powodziowym to najważniejsze, strategiczne dokumenty w gospodarce wodnej. Szczególnie ważne są Plany Gospodarowania Wodami, „konstytucja gospodarki wodnej", która jest zbiorem wszystkich działań rozważanych pod kątem poprawy jakości polskich wód.

- „aPGW nie są programami inwestycyjnymi, ale dokumentami wyznaczającymi cele strategiczne w skali kraju, które chcemy osiągnąć w gospodarce wodnej. Opisują również katalog działań i inwestycji, które należy rozważać, żeby poprawić jakość i bezpieczeństwo wód w Polsce" - powiedział Witold Sumisławski, Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej. - „Realizacja każdego z działań zawartych w planach uzależniona jest od możliwości pozyskania środków, a każda inwestycja będzie dodatkowo poprzedzona między innymi analizami środowiskowymi" - dodał Prezes KZGW.

Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej przygotował i przekazał do Ministra Środowiska, na początku września 2015 r., projekty aktualizacji Planów Gospodarowania Wodami oraz Planów Zarządzania Ryzykiem Powodziowym. Na początku października br. plany te zostały skierowane do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych wraz z projektem rozporządzenia przyjmującego te najważniejsze dla gospodarki wodnej w Polsce dokumenty.

Co się kryje za skrótami aPGW i PZRP?

Plany Gospodarowania Wodami (PGW) z ich kolejnymi aktualizacjami (aPGW) są najważniejszym dokumentem strategicznym w gospodarce wodnej, który „przygotowuje grunt" do realizacji działań wymaganych przez Ramową Dyrektywę Wodną Komisji Europejskiej. Chodzi oczywiście o spełnienie nadrzędnego celu ww. dyrektywy - dążenia do osiągnięcia dobrego stanu wód. Plany Zarządzania Ryzykiem Powodziowym (PZRP) są dokumentem rekomendującym działania techniczne i nietechniczne, zmierzające do ochrony społeczeństwa i dziedzictwa danego państwa przed negatywnymi skutkami powodzi, uwzględniające wiele czynników społecznych, ekonomicznych i środowiskowych, zgodnie z Dyrektywą Powodziową.

Co zawierają aPGW i PZRP?

Plany Gospodarowania Wodami opisują aktualny stan polskich wód powierzchniowych i podziemnych oraz zawierają analizę w jaki sposób wpływamy na stan środowiska. Częścią aPGW jest określenie celów dla poszczególnych części wód, jakie powinny zostać zrealizowane w najbliższym okresie planistycznym oraz katalog działań, które przyczynią się do osiągnięcia dobrego stanu wód. Katalog określa również koszty działań i jednostki odpowiedzialne za ich realizację. Integralną częścią aPGW są inwestycje, które mogą mieć negatywny wpływ na stan wód, ale są niezbędne do realizacji ze względu na dobro społeczne mieszkańców Polski oraz gospodarowanie wodami zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Na potrzeby opracowania aPGW wpływ inwestycji na stan wód był oceniany na podstawie dostępnych (na chwilę opracowywania planów) danych i dokumentacji. Ujęcie tych inwestycji w finalnej wersji aPGW nie gwarantuje jednak ich realizacji. Stanowi jedynie element oceny „środowiskowej" zgodnie z wymaganiami art. 4.7 Ramowej Dyrektywy Wodnej. Zadania, dla których w trakcie dalszego procesu inwestycyjnego zakres prac ulegnie zmianie, ocena wpływu na stan wód powinna zostać ponownie przeanalizowana przez inwestora i może się zmienić w stosunku do informacji zawartych w aPGW. Powinno mieć to potwierdzenie na etapie uzyskiwania stosownych decyzji, w tym decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych.

Dokumentami, którymi wskazują zasadność realizacji inwestycji z zakresu ochrony przeciwpowodziowej są Plany Zarządzania Ryzykiem Powodziowym. W celu wyodrębnienia priorytetowej listy działań służących istotnemu obniżeniu istniejącego ryzyka powodziowego w skali regionów, przeprowadzono szereg prac analitycznych na podstawie dostępnych danych. Uwzględniono między innymi dane z map zagrożenia i map ryzyka powodziowego, analizę wielokryterialną (MCA), analizę kosztów i korzyści (CBA) oraz szczegółowe analizy prawno-środowiskowe. Duży nacisk kładziono jednocześnie na zgodność projektu z Ramową Dyrektywą Wodną. W przygotowanych wariantach planistycznych wskazano zestawy działań technicznych i nietechnicznych (m.in. edukacja, zmiana przepisów, zmiana planów przestrzennych, działania służące zwiększeniu retencji, systemy ostrzegania), które przyczynią się do minimalizacji ryzyka powodziowego. Realizacja tych działań w sposób kompleksowy zapewni rozwiązanie problemu na oszacowanym poziomie. Plany przygotowano z założeniem, że realizacja działań jest uwarunkowana dostępnością środków finansowych, a kwestie działań inwestycyjnych każdorazowo podlegać będą pełnej procedurze środowiskowej.

Dla uporządkowania inwestycji strategicznych i niezbędnych do realizacji, a wynikających z PZRP oraz aPGW, przygotowana zostanie lista (multitabela), która zawierała będzie wszystkie rekomendowane inwestycje zabezpieczające przed powodzią lub chroniące inne, strategiczne interesy Polaków.

W multitabeli wskazane zostaną kluczowe zadania, które mają potencjalne źródło finansowania (budżet państwa, NFOSiGW i WFOSiGW, POIŚ, RPO, BŚ) oraz te bez potwierdzonego źródła finansowania, ale wskazane do realizacji w dokumentach strategicznych.

Gdzie szukać informacji?

Szczegółowe informacje o aktualizacji Planów Gospodarowania Wodami można znaleźć na stronie www.apgw.kzgw.gov.pl, a informacje o Planach Zarządzania Ryzykiem Powodziowym na stronie www.powodz.gov.pl