Prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie Przemysław Daca podsumował pierwszy miesiąc funkcjonowania nowej organizacji, która jest odpowiedzialna za gospodarkę wodną w Polsce. Wody Polskie powstały 1 stycznia tego roku na podstawie uchwalonej 20 lipca 2017 r. ustawy Prawo wodne. Minister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, który od 9 stycznia tego roku nadzoruje dział gospodarki wodnej, 17 stycznia powołał Przemysława Dacę na stanowisko Prezesa Wód Polskich. W pierwszej konferencji prasowej Prezesa Wód Polskich w Warszawie uczestniczył również jego zastępca ds. usług wodnych Mateusz Balcerowicz.
Prezes Przemysław Daca podkreślił, że scalenie administracji samorządowej i centralnej to trudne zadanie. Wody Polskie przejęły wiele rozproszonych dotąd kompetencji z zakresu gospodarki wodnej. Pracownikami nowo powstałej organizacji stali się zgodnie z Prawem wodnym pracownicy byłych regionalnych zarządów gospodarki wodnej (rzgw), Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej (KZGW) i pracownicy samorządowi, m.in. z byłych Wojewódzkich Zarządów Melioracji i Urządzeń Wodnych. „Aktualnie w Wodach Polskich pracuje około 5400 osób” – przekazał prezes Przemysław Daca. Dodał, że z przeprowadzanego bilansu zatrudnienia i kosztów funkcjonowania Wód Polskich wynika, że w niektórych regionalnych zarządach gospodarki wodnej występuje przerost zatrudnienia, a w innych, przede wszystkim czterech rzgw organizowanych od podstaw – niedobór pracowników. Prezes Przemysław Daca zapewnił jednak, że organizacja Wód Polskich jest pod kontrolą. „Jestem pewien, że w krótkim czasie zaczniemy zupełnie sprawnie funkcjonować” – powiedział. Prezes Wód Polskich dodał, że kierownictwu organizacji zależy na dobru pracowników gospodarki wodnej, która przez lata nie była należycie finansowana. Powiedział, że pracownicy Wód Polskich mogą z czasem spodziewać się wzrostu wynagrodzeń.
Zastępca Prezesa ds. Usług Wodnych Mateusz Balcerowicz wskazał, że system opłat za usługi wodne to nowe rozwiązanie. Opłaty za usługi wodne zostały wydzielone z opłat środowiskowych wynikających z ustawy Prawo ochrony środowiska i przeniesione do Prawa wodnego. Za realizację tego systemu odpowiadają Wody Polskie. Wiceprezes Mateusz Balcerowicz przypomniał, że występują dwa główne rodzaje opłat za usługi wodne – stałe i zmienne. Opłata stała wynika z udzielonego użytkownikowi wód pozwolenia wodnoprawnego lub pozwolenia zintegrowanego i można w uproszczeniu powiedzieć, że jest to opłata za zagwarantowaną możliwość maksymalnego poboru wody. Wysokość opłaty zmiennej jest natomiast określana na podstawie ilości zużytej wody. Wiceprezes Mateusz Balcerowicz podkreślił, że użytkownicy wód zobowiązani do ponoszenia tych opłat w tym roku wyjątkowo zapłacą dwa razy. „Pierwszy raz za rok 2017 w starym systemie wynikającym z prawa ochrony środowiska na rzecz Urzędów Marszałkowskich (…). W tym samym czasie Wody Polskie wdrażają system usług wodnych za 2018 r.” – powiedział Mateusz Balcerowicz. Zastępca Prezesa Wód Polskich dodał, że do końca lutego wszyscy zobowiązani do ponoszenia tych opłat zostaną poinformowani przez Wody Polskie o wysokości opłaty stałej. „W ciągu tego miesiąca przygotowaliśmy cały system wdrożenia opłat stałych” – powiedział wiceprezes Mateusz Balcerowicz.
Wody Polskie prowadzą działania z zakresu ochrony przed powodzią i suszą oraz ochrony jakości naszych zasobów wodnych, wykonują prawa właścicielskie w stosunku do wód publicznych, które są własnością Skarbu Państwa, naliczają i pobierają opłaty za usługi wodne. Wody Polskie pełnią też funkcję organu regulacyjnego w celu ochrony mieszkańców przed nieuzasadnionymi podwyżkami cen usług wodociągowo-kanalizacyjnych. Prezes Wód Polskich albo dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej zatwierdzają taryfy za zbiorowe zaopatrzenie w wodę oraz zbiorowe odprowadzanie ścieków, opiniują projekty regulaminów dostarczania wody i odprowadzania ścieków oraz rozstrzygają spory między przedsiębiorstwami wodociągowo-kanalizacyjnymi a odbiorcami ich usług.
1 stycznia należności, zobowiązania, prawa i obowiązki KZGW oraz rzgw zostały przejęte przez Wody Polskie. Nowa instytucja stała się też stroną umów dotyczących niektórych inwestycji prowadzonych przez samorządy. Zadaniem Wód Polskich jest ich terminowe zakończenie, a następnie utrzymywanie.
Bezpośrednią przyczyną reformy gospodarki wodnej jest obowiązek realizacji postanowień Dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. – tzw. Ramowej Dyrektywy Wodnej, która ustanawia ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej. Przeprowadzenie reformy było warunkiem, który Polska musiała spełnić, by korzystać ze środków z programów operacyjnych Unii Europejskiej na lata 2014-2020. Racjonalne zarządzanie zasobami wodnymi jest nam również potrzebne ze względu na ich ograniczone zasoby. Pod tym względem Polska jest na przedostatnim miejscu w Europie. Na jednego mieszkańca naszego kraju przypada ok. 1600 m3 wody rocznie, tzn. trzy razy mniej niż średnio w Europie. Musimy również wypracować systemowe sposoby zarządzania ryzykiem powodziowym oraz zagrożeniem wystąpienia suszy.
Daniel Kociołek
Rzecznik prasowy
fot. MGMiŻŚ
Materiały prasowe:
PGWWP - bilans otwarcia (informacja prasowa)
