Ponad 500 uczestników, wystawców i gości, 6 paneli dyskusyjnych, kluczowe tematy dla żeglugi, rozwoju śródlądowych dróg wodnych, dwa dni owocnych obrad – tak w skrócie wyglądał I Kongres Żeglugi Śródlądowej w Opolu, którego partnerem merytorycznym było Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie.
Między 19 a 20 września 2018 r. Centrum Kongresowo-Wystawiennicze w Opolu zmieniło się w miejsce najważniejsze dla żeglugi w Polsce, gdzie wymieniano opinie i poglądy, dyskutowano o perspektywach dla rozwoju dróg wodnych w kraju, o potencjale gospodarczym polskich rzek i ich znaczeniu dla bezpieczeństwa mieszkańców kraju. Gośćmi honorowymi Kongresu byli Marek Gróbarczyk – Minister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, Przemysław Daca – Prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, Łukasz Greinke – Prezes Zarządu Morskiego Portu Gdańsk S.A., Jacek Cichocki – Wiceprezes ds. Rozwoju Zarządu Morskich Portów Szczecin i Świnoujście S.A. oraz Adrian Czubak – Wojewoda Opolski.
- Chcemy odbudować potencjał polskich rzek, który został załamany na przełomie lat 80. i 90. – mówił Adrian Czubak, Wojewoda Opolski podczas inauguracji I Kongresu Żeglugi Śródlądowej. Zaznaczył, że w Polakach, przedsiębiorcach, samorządowcach jest olbrzymi potencjał do działania na rzecz żeglugi. – Chcemy, by polskie rzeki stały się wielkimi drogami, po których będę pływać pełne towaru barki zwodowane w polskich portach – Wojewoda przytoczył słowa expose z 18 listopada 2015 r. premier Beaty Szydło. Podkreślił, że od tego momentu pojawiła się fala ludzi, którzy skupili się wokół Odry, wokół Wisły, wokół tematów rzecznych. Premier Mateusz Morawiecki, który objął patronat honorowy nad kongresem, w liście do jego uczestników dziękował za zaangażowanie i podjęcie dyskusji w tym ważnym dla kraju obszarze. Opolszczyznę określił, jako region z tradycjami i potencjałem żeglugowym. Podkreślił, że powrót polskiej gospodarki nad rzekę jest potrzebny i że nadrabiamy lata zaległości. Zaznaczył, że Polska ratyfikowała konwencję AGN, która pozwala nam uczestniczyć w międzynarodowych projektach dotyczących żeglugi śródlądowej. Przyspieszyliśmy i ukończyliśmy budowę stopnia wodnego na Odrze w Malczycach, uruchomiliśmy kanał gliwicki, który umożliwia transport towarów ze Śląska do Wrocławia – napisał w liście Premier. Duże znaczenie w rozwoju żeglugi śródlądowej mają porty morskie. W Porcie gdańskim opracowywane jest studium wykonalności dla żeglugowego wykorzystania Wisły, natomiast w Porcie Szczecin-Świnoujście studium wykonalności dla Odry. Premier podkreślił, że żegluga śródlądowa to wielki potencjał do wykorzystania dla rozwoju gospodarczego naszej ojczyzny.
Przemysław Daca, Prezes Wód Polskich i Marek Gróbarczyk, Minister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.
- Ze względu na zaniedbania w tej dziedzinie chcemy intensywnie przystąpić do założeń, które przyjęliśmy - powiedział Marek Gróbarczyk, Minister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej. Minister wspomniał o strategicznych planach wobec rozwoju żeglugi śródlądowej, udrożnieniu Odrzańskiej Drogi Wodnej i Wisły kontynuacji inwestycji w gospodarce wodnej. Najważniejsze z nich to budowa stopnia na Wiśle w Siarzewie. Jest to strategiczna inwestycja dla zatrzymania procesu stepowienia Kujaw i Pomorza. Długo oczekiwany stopień wodny na Wiśle zwiększy bezpieczeństwo przed powodzią. Inwestycja będzie realizowana przy uwzględnieniu wszystkich potrzeb i uwarunkowań, w tym: środowiskowych, społecznych, ekonomicznych. Zapewni korzyści w zakresie żeglugi śródlądowej, energetyki i turystyki. Inna ważna inwestycja to stopień wodny w Lubiążu i Ścinawie. - Wody Polskie ogłosiły przetarg na budowę tych stopni - ogłosił podczas kongresu Minister Gróbarczyk. To lokalizacje kolejnych stopni wodnych kaskady Odry. Będą to obiekty wielozadaniowe. Najważniejszym jest zapewnienie bezpieczeństwa powodziowego i zapobieganie skutkom suszy poprzez podniesienie poziomu wód gruntowych powyżej stopni. Stopnie widne posłużą również do produkcji energii elektrycznej i wpłyną na poprawę warunków żeglugowych.
Przemysław Daca, Prezes Wód Polskich zaznaczył jak ważną rolę w gospodarowaniu wodami pełnią inwestycje o znaczeniu dla żeglugi oraz minimalizowania ryzyka powodzi i suszy. Z kolei Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gliwicach – Pan Łukasz Lange, uczestnicząc w panelu dyskusyjnym, skierowanym głównie do młodzieży podzielił się swoimi spostrzeżeniami z zakresu szans, jakie praca w różnych sektorach żeglugi śródlądowej niesie młodym ludziom. Paneliści podzielili się ze słuchaczami swoimi przemyśleniami co do przyszłości żeglugi w kraju, opowiedzieli też o wyzwaniach, jakie dostrzegają w swojej pracy i sposobach na ich realizację.
Kluczowe tematy poruszone w czasie Kongresu to przede wszystkim włączenie polskich śródlądowych dróg wodnych do sieci TEN-T i stan prac nad programami dla Wisły i Odry, połączenia Dunaj-Odra-Łaba, nowoczesna infrastruktury żeglugowa, inwestycje w gospodarce wodnej czy stocznie rzeczne. - Przywracanie w Polsce żeglugi śródlądowej to złożony proces po wieloletnich zaniedbaniach w tej dziedzinie. Kiedy inne kraje pozyskiwały fundusze europejskie na kolejne inwestycje, Polska nie miała ratyfikowanej konwencji AGN, która włączałaby nas w europejski system dróg wodnych. Od powstania naszego ministerstwa nareszcie się to zmienia - mówiła podczas swojej prelekcji Monika Niemiec-Butryn, Dyrektor Departamentu Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej. Obecny rząd ratyfikował Porozumienie AGN, przyjął plan rozwoju dróg śródlądowych oraz ustawę prawo wodne. - Przejęliśmy dział administracji gospodarka wodna, trwają analizy transportowe, w trakcie opracowywania są studia wykonalności dla międzynarodowych dróg wodnych w Polsce. Wiele już zostało zrobione, ale plany mamy znacznie większe - dodawała Dyrektor.
Przekrojowe ujęcie tematu, szerokie spectrum poruszanych zagadnień ukazało jak dużą wagę warto przywiązywać do naturalnego dobra, jakim są wody i jak ważne jest komplementarne wykorzystanie ich potencjału.
Linda Hofman
Magdalena Romaniuk
Wydział Komunikacji Społecznej Wody Polskie
